قبل از آنکه با ماهیت و هویت زخم سوراخ شدگی و درمان آن آشنا شویم، باید به مفهوم زخم بپردازیم. زخم به طور کلی نوعی گسیختگی و پارگی در قسمتی از بافت بدن است که در سیستم تغذیه آن ناحیه خاص اختلال ایجاد می کند. زخم ها دارای انواع مختلف باز و بسته هستند. پزشکان و کادر مربوطه برای درمان انواع زخم باید در گام نخست علل ایجاد آن را بررسی کنند. به این ترتیب فاکتورهایی از قبیل نوع صدمه، چگونگی ایجاد زخم، وضعیت جسمی بیمار، سابقه استفاده از داروهای خاص و زمان ایجاد آسیب باید به طور دقیق بررسی شود.
زخم های باز و بسته نیز خود انواعی دارد که به ساییدگی، پاره شدگی، زخم های شکاف دار، سوراخ شدگی، زخم چاقو، گلوله و مواردی از این قبیل دسته بندی می شود.
زخم حفره ای و روش های درمان آن که مورد بحث این مقاله است، به زخم هایی گفته می شود که در اثر اصابت جسم نوک تیز ایجاد می شود. حال اگر می خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه هستید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
زخم حفره ای چگونه ایجاد می شود؟
زخم حفره ای به زخم عمیقی اطلاق می شود که در اثر برخورد شیئی نوک تیز ایجاد می شود. گاهی اوقات آنقدر سطح عمق ایجاد شده گسترده است که بافت های دیگر نمی توانند آن حد از عمق را پر کنند. در این زمان نیاز است برای پرکردن فضا پیوند انجام شود. از سوی دیگر بعضی از این نوع زخم ها سطحی هستند و به مرور زمان با جوانه زدن بافت های مویرگی در لبه های خارجی ترمیم می شوند. به این صورت بافت های آسیب دیده ترمیم و بازسازی می شود. اما از آنجایی که بیشتر زخم ها هنگام بازسازی به بیش از یک نوع بافت گسترش می یابند، ناگزیز از تشکیل اسکار است و طبیعتا به شکل اولیه خود بازنخواهد گشت. چراکه اسکار در ناحیه ترمیم شده ایجاد می شود.
انواع زخم های حفره ای
همانطور که گفته شد، زخم حفره ای نوعی آسیب دیدگی از نوع زخم های باز است که جسمی پوست بدن را سوراخ می کند و وارد بافت می شود. جسمی که درون بافت نفوذ کرده است ممکن است درون بافت باقی بماند یا از همان راه خارج شود. این نوع زخم ها معمولا در درگیری های مسلحانه، آسیب انفجار، جنگ یا جرایم خشنی از قبیل دعواهای خیابانی رخ می دهد. آسیب های ناشی از برخورد جسم نوک تیز در این نوع درگیری ها سلاح سرد از قبیل چاقو یا خنجر و سلاح گرم مانند برخورد گلوله است.
نفوذ این نوع اجسام سخت آنقدر می تواند جدی باشد که گاها منجر به قطع عضو شود. گاهی نیز شدت آسیب به اندام های داخلی خطر عفونت را در پی دارد.
این نوع زخم ها اغلب آلوده هستند؛ چراکه گلوله یا چاقویی که به فرد اصابت کرده است، حاوی گرد و غبار و ذرات لباس است که همگی به داخل زخم کشیده شده است.
علاوه بر برخورد اجسام نوک تیز مانند چاقو و میخ بعضی از زخم های سوراخ شدگی بر اثر عواملی چون گازگرفتگی حیوان یا انسان به وجود می آید. در این نوع جراحت ها خطر مرگ انسان را تهدید نمی کند، اما در جراحت های سوراخ شدگی شکم و قفسه سینه احتمال مرگ بیش از پیش است.
خطرات ناشی از انواع زخم زخم حفره ای
قبل از اینکه برای درمان اقدام شود، باید خصوصیات ناحیه آسیب دیده به دقت بررسی شود. به عنوان مثال پوست، عضله و روده ها در برابر ضربات ناشی از گلوله یا چاقو مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد، اما بافت هایی مانند طحال، کبد، کلیه و مغز مقاومت نسبتا کمی دارند و خطراتی مانند خونریزی داخلی و درنهایت مرگ را به دنبال دارند.
اگر ضربه نافذ گلوله یا چاقو به سر برخورد کند، با میزان بالای خطرات ناشی از مرگ و میر همراه است. ضربه جسم نوک تیز به صورت، انسداد راه تنفسی را به دنبال دارد که به دلیل تورم و خونریزی رخ می دهد. ضربه به چشم باعث می شود که بینایی فرد به خطر بیافتد.
ضربه جسم نوک تیز به قفسه سینه موجب آسیب به اندام های حیاتی مانند قلب و ریه می شود و تهدیدکننده حیات است و در تنفس و گردش خون اختلال ایجاد می کند.
ضربه شیئ نوک تیز از قبیل چاقو و خنجر به شکم آسیب های کبدی، سوراخ شدن روده و درنهایت خونریزی داخلی را به دنبال دارد.
اقدامات لازم برای درمان آسیب های ناشی از زخم زخم حفره ای
زمانی که علل ایجاد زخم، ناحیه آسیب دیده و زمان آن بررسی شد، کادر درمان اقداماتی را درجهت بهبودی بخش آسیب دیده انجام می دهد. بعد از اینکه بیمار به صورت دقیق معاینه شد، برای شناسایی نوع زخم و محل های آسیب دیده از اشعه ایکس و سی تی اسکن استفاده می شود. سپس محل زخم به طور کامل با محلول های ضدعفونی کننده شستشو می شود که عاری از هر نوع میکروب و عفونتی باشد. بعد از آن بافت مرده یا اطراف زخم با قیچی برداشته می شود که به این امر دبریدمان گفته می شود و بیشتر در زخم های باز کاربرد دارد.
در عین حال به این دلیل که بیمار خون زیادی را از دست داده است، مایعات داخل وریدی به بیمار داده می شود. اشیاء نوک تیز در جای خود ثابت نگه داشته می شوند که باعث صدمه بیشتر نشوند.
اگر محل آسیب مشخص نباشد، پزشکان برای تشخیص محل آسیب دیده ناچار هستند به جراحی روی آورند. در بعضی از جراحی ها از آنجایی که با برداشتن جسم نافذ امکان دارد آسیب بیشتری به فرد وارد شود، به آن دست نمی زنند.
زخم درمانی با فشار منفی یا وکیوم تراپی در مقایسه با بسیاری از درمان های استاندارد در تسریع روند بهبودی زخم های سوراخ شدگی بسیار موثر است.
در مرحله بهبودی زخم نیز جراحت از نظر تغییر در اندازه، رنگ و شکل بررسی می شود. درمان و بهبودی کامل حتی در زخم های سطحی ممکن است ماه ها طول بکشد. زمانی که زخم رو به بهبود است، بافت اسکار ابتدا به صورت ارغوانی رنگ و نامنظم است و به مرور زمان کمرنگ می شود.
رسیدن به نتیجه ایده آل در درمان زخم به این بستگی دارد که بیمار تغذیه خوبی نیز داشته باشد. همچنین برای تسهیل بهبودی به استراحت کافی نیاز است.
سخن آخر
همانطور که گفته شد، زخم ها از نظر انواع به دو دسته باز و بسته تقسیم می شود. زخم های سوراخ شدگی از نوع زخم باز است که در اثر اصابت شیئ نوک تیز و برخورد جسم خارجی به بدن ایجاد می شود. بعضی از این نوع زخم ها سطحی هستند که به مرور زمان و استراحت کافی بهبود می یابند، اما بعضی از جراحت های ناشی از اصابت گلوله یا چاقو و خنجر با توجه به خصوصیات بافت آسیب دیده مسیر طولانی را باید برای بهبودی طی کنند.
زخم های سوراخ شدگی معمولا در درگیری های خیابانی، مسلحانه یا جنگ اتفاق می افتد که گاهی نیز با خطر مرگ و میر همراه است. چراکه بافت آسیب دیده امکان دارد سر، نواحی داخلی شکم از قبیل طحال، کبد و کلیه همچنین قفسه سینه باشد.
در بیشتر مواقع نیز اصابت جسم خارجی به بدن مانند چشم باعث نقص عضو و نابینایی می شود.
در این مقاله به انواع زخم حفره ای و اقدامات لازم برای درمان پرداخته شد.
شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.
کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی
بدون دیدگاه