زخم عبارت است از شکستگی یا شکاف در پوست. پوست شما از بدن شما در برابر میکروب ها محافظت می کند. هنگامی که پوست شکسته می شود، حتی در حین جراحی، میکروب ها می توانند وارد شوند و باعث عفونت شوند. زخم ها اغلب به دلیل تصادف یا جراحت ایجاد می شوند.

انواع زخم ها عبارتند از:

• بریدگی ها
• خراشیدگی ها
• خلیدگی
• سوختگی
• زخم های فشاری

زخم ممکن است صاف یا دندانه دار باشد. ممکن است نزدیک سطح پوست یا عمیق تر باشد. زخم های عمیق می توانند در اندام های زیر تأثیر بگذارند:

• تاندون ها
• ماهیچه ها
• رباط ها
• اعصاب
• رگ های خونی
• استخوان ها

زخم های جزئی اغلب به راحتی بهبود می یابند، اما همه زخم ها برای جلوگیری از عفونت نیاز به مراقبت دارند.

 مراحل بهبود زخم:

زخم ها در مراحل بهبود می یابند. هر چه زخم کوچک تر باشد، سریع تر بهبود می یابد. هر چه زخم بزرگ تر یا عمیق تر باشد، مدت زمان بیشتری برای التیام آن طول می کشد. هنگامی که دچار بریدگی، خراشیدگی یا خلیدگی می شوید، زخم خونریزی می کند.

• خون در عرض چند دقیقه یا کم تر شروع به لخته شدن کرده و خونریزی را متوقف می کند.
• لخته های خون خشک می شوند و پوسته ای تشکیل می دهند که از بافت زیرین آن در برابر میکروب ها محافظت می کند.
• همه زخم ها خونریزی نمی کنند. به عنوان مثال، سوختگی ها، برخی از زخم های خلیدگی و زخم های فشاری خونریزی ندارند.
• پس از تشکیل پوست زخم ، سیستم ایمنی بدن شما شروع به محافظت از زخم در برابر عفونت می کند.
• زخم کمی متورم، قرمز یا صورتی و حساس می شود.
• همچنین ممکن است مقداری مایع شفاف از زخم را مشاهده کنید. این مایع به تمیز کردن ناحیه کمک می کند.
• رگ های خونی در ناحیه باز می شوند، بنابراین خون می تواند اکسیژن و مواد مغذی را به زخم برساند. اکسیژن برای بهبود ضروری است.
• گلبول های سفید به مبارزه با عفونت ناشی از میکروب ها کمک می کنند و شروع به ترمیم زخم می کنند.
• این مرحله حدود ۲ تا ۵ روز طول می کشد.

رشد و بازسازی بافت در مرحله بعدی اتفاق می افتد:

• در حدود ۳ هفته آینده، بدن رگ های خونی شکسته را ترمیم می کند و بافت جدید رشد می کند.
• گلبول‌های قرمز به ساخت کلاژن کمک می ‌کنند، که فیبرهای سفید و سفت هستند و پایه و اساس بافت جدید را تشکیل می ‌دهند.
• زخم شروع به پر شدن با بافت جدید می کند که به آن بافت گرانوله می گویند.
• پوست جدید روی این بافت شروع به تشکیل می کند.
• با بهبود زخم، لبه ها به سمت داخل کشیده می شوند و زخم کوچک تر می شود.

جای زخم ایجاد می شود و زخم قوی تر می شود:

• با ادامه بهبود، ممکن است متوجه خارش ناحیه شوید. پس از افتادن پوست زخم، ناحیه ممکن است کشیده، قرمز و براق به نظر برسد.
• اسکار ایجاد شده کوچک تر از زخم اصلی خواهد بود. نسبت به پوست اطراف آن قوی تر و انعطاف پذیرتر خواهد بود.
• با گذشت زمان، جای زخم محو می شود و ممکن است به طور کامل ناپدید شود. این می تواند تا ۲ سال طول بکشد. برخی از اسکارها هرگز به طور کامل از بین نمی روند.
• اسکارها به این دلیل ایجاد می شوند که بافت جدید متفاوت از بافت اصلی رشد می کند. اگر فقط لایه بالایی پوست را زخمی کرده باشید، احتمالاً جای زخم نخواهید داشت. با زخم های عمیق تر، احتمال بیشتری وجود دارد که اسکار داشته باشید.

برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض زخم هستند. برخی ممکن است اسکارهای ضخیم و ناخوشایندی به نام کلوئید داشته باشند. افرادی که پوست تیره‌ تری دارند بیشتر در معرض کلوئید هستند.

مراقبت از زخم:

مراقبت صحیح از زخم به معنای تمیز و پوشاندن آن است. این می تواند به جلوگیری از عفونت و جای زخم کمک کند.

• برای زخم های جزئی، زخم خود را با آب و صابون ملایم تمیز کنید. زخم را با یک باند استریل یا پانسمان دیگر بپوشانید.
• برای زخم های بزرگ، دستورالعمل های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را در مورد نحوه مراقبت از آسیب خود دنبال کنید.
• از کندن یا خراشیدن پوست زخم خودداری کنید. این می تواند در بهبود اختلال ایجاد کند و باعث ایجاد اسکار شود.
• هنگامی که جای زخم ایجاد می شود، برخی افراد فکر می کنند که ماساژ دادن آن با ویتامین E یا ژل کمک می کند. با این حال، این ثابت نشده است که به جلوگیری از اسکار کمک کند یا به محو شدن آن کمک کند. جای زخم خود را مالش ندهید یا چیزی روی آن قرار ندهید بدون اینکه ابتدا با متخصص خود صحبت کنید.

هنگامی که به درستی از زخم مراقبت شود، بیشتر زخم ها به خوبی بهبود می یابند و تنها یک اسکار کوچک باقی می ماند یا اصلاً هیچ زخمی باقی نمی ماند. با زخم‌های بزرگ ‌تر، احتمال اسکار بیشتر است.

عوامل خاصی می توانند از بهبود زخم ها جلوگیری کنند یا روند را کاهش دهند، مانند:

• عفونت می ‌تواند زخم را بزرگ ‌تر کند و در مدت زمان بیشتری التیام پیدا کند.
• دیابت. افراد مبتلا به دیابت احتمالاً زخم هایی دارند که بهبود نمی یابند که به آنها زخم های طولانی مدت (مزمن) نیز می گویند.
• جریان خون ضعیف به دلیل گرفتگی عروق ( تصلب شرایین) یا شرایطی مانند واریس.
• چاقی خطر عفونت بعد از جراحی را افزایش می دهد. اضافه وزن همچنین می تواند باعث ایجاد تنش در بخیه ها می شود که باعث باز شدن بخیه ها می شود.
• سن. به طور کلی، افراد مسن دیرتر از افراد جوان تر بهبود می یابند.
• مصرف زیاد الکل می تواند روند بهبود را کند کند و خطر عفونت و عوارض بعد از جراحی را افزایش دهد.
• استرس ممکن است باعث شود شما به اندازه کافی نخوابید، بد غذا بخورید، سیگار بکشید یا بیشتر بنوشید، که می تواند در درمان اختلال ایجاد کند.
• داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و برخی داروهای شیمی درمانی می توانند روند بهبود را کاهش دهند.
• استعمال دخانیات می تواند بهبود پس از جراحی را به تاخیر بیندازد. همچنین خطر عوارضی مانند عفونت و باز شدن زخم ها را افزایش می دهد.
• زخم هایی که دیر التیام می یابند ممکن است نیاز به مراقبت بیشتری از طرف متخصص داشته باشند.

چه زمانی باید با متخصص تماس گرفت:

• قرمزی، افزایش درد، یا چرک زرد یا سبز، یا مایع شفاف بیش از حد در اطراف آسیب. اینها علائم عفونت هستند.
• لبه های سیاه در اطراف آسیب. این نشانه بافت مرده است.
• خونریزی در محل آسیب که پس از ۱۰ دقیقه فشار مستقیم متوقف نمی شود.
• تب ۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۷.۷ درجه سانتیگراد) یا بالاتر برای بیش از ۴ ساعت.
• دردی در محل زخم که حتی پس از مصرف داروی مسکن از بین نمی رود.

شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.

کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی