زخم هایی که شاید برای افراد سالم بدون هیچ مشکلی ترمیم شود، در کسانی که مبتلا به دیابت هستند ممکن است مشکل بیافریند. از این رو این افراد باید زخم ها را جدی بگیرند، نکات مراقب از زخم دیابتی را بدانند و به آن عمل کنند که از مشکلاتی چون عفونت زخم و قطع عضو جلوگیری شود.
با توجه به اهمیت ترمیم زخم دیابتی در این مقاله سعی داریم به بررسی نکات مراقبت از زخم های دیابتی به گونه ای که انجام آن برای فرد مبتلا شده میسر باشد، بپردازیم.
مهمترین نکات مراقبت از زخم دیابتی که باید بدانید
بیماری نوروپاتی، ضعف سیستم ایمنی بدن و عروق از جمله عوارض بیماری دیابت است که از ترمیم زخم ها جلوگیری می کند. افراد مبتلا به این بیماری باید حتی از ایجاد کوچکترین زخم روی پوست جلوگیری کنند. در متن زیر نکات مراقبت از زخم دیابتی به صورت گام به گام مطرح شده است که بتوان با بهره گیری از آن از عوارض و خطرهای بعدی ایجاد زخم جلوگیری کرد.
گام اول: از پاهایتان غافل نشوید!
یکی از عوارض جانبی بیماری دیابت که منجر به عدم ترمیم زخم ها می شود، نوروپاتی یا آسیب عصبی است. این بیماری که در رگ های کوچک خون دست و پا بیشتر دیده می شود، به علت وجود قند اضافی به وجود می آید. قند اضافی درجریان خون پس از مدت زمانی منجر به آسیب رسیدن به عصب خواهد شد.
بیماری نوروپاتی باعث می شود که بیمار پس از گذشت زمانی در دست یا پای خود احساسی نداشته باشد. به همین دلیل متوجه دردِ ورم، زخم یا خراشیدگی در پای خود نمی شود. بنابراین برای بهبود آسیب وارد شده اقدامات لازم را انجام نمی دهد و پس از گذشت زمانی زخم پیشرفت می کند و دچار عفونت می شود.
از این رو لازم است بیمار به صورت مداوم و مکرر دست و مخصوصا پای خود را بررسی کند که از عدم وجود زخم اطمینان حاصل شود. شخص برای بررسی سطح پوست می تواند از آینه استفاده کنند یا از یکی از افراد خانواده بخواهند تا در این امر آنها را کمک کند. همچنین از پزشک غدد معالج خود بخواهند تا سالی یکبار پای آنها را چک کرده و نتایج حاصل را برای پزشکان بالینی مد نظرشان ارسال کند.
گام دوم: زخم ها را به حال خود نگذارید
از جمله نکات مراقبت از زخم های دیابتی تمیز نگه داشتن زخم است. پس از مشاهده و یافتن زخم، آن را به دقت با آب گرم و پاک کننده تمیز کرده و سپس ناحیه شسته شده را به دقت خشک کنید. سپس آن را با گاز استریل، باند یا زخم پوش های مخصوص زخم های دیابتی ببندید. باید دقت داشت که از پاک کننده ها و پمادهای ضدباکتری بدون تجویز پزشک استفاده نکنید. همچنین برای جلوگیری از ایجاد عفونت از پمادهای آنتی بیوتیک می توان استفاده کرد.
گام سوم: آیا علائم عفونت زخم را می دانید؟
علائم عفونت و التهاب زخم شامل درد، سوزش، قرمزی، چرک و سفتی است. بیمار به صورت مداوم باید پوست پا و دست خود را بررسی کرده و در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده برای درمان آن به پزشک مراجعه کند و از درمان های خودسرانه و خانگی بپرهیزد.
به طور معمول طول درمان یک زخم در افراد سالم دو هفته طول می کشد که در افراد دیابتی مدت زمان درمان سه هفته است. در صورتی که ترمیم زخم پس از گذشت سه هفته صورت نگرفت، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
گام چهارم: از آسیب دیدگی خود را دور نگه دارید
به علت فشار و شدت اصطکاک در پا، امکان ایجاد زخم با احتمال بالایی وجود خواهد داشت. زخم های پا مهمترین معضل و مشکل افراد دیابتی به شمار می روند. ساده ترین و مهمترین راه برای حل این مشکل محافظت از پا و جلوگیری از ایجاد زخم است. به این منظور افراد مبتلا به دیابت حتی در خانه نیز همیشه از دمپایی باید استفاده کنند. قبل از پوشیدن کفش آن را چک کرده و از عدم وجود کوچکترین سنگریزه یا جسم خارجی در آن اطمینان حاصل کنید.
در صورت مشاهده زگیل، پینه یا میخچه به پزشک متخصص مراجعه کنید و خودسرانه برای درمان آن اقدام نکنید. همین طور از داروهای وسوسه انگیز موجود در داروخانه نباید بدون تجویز پزشک استفاده شود، چراکه برخی از این داروها امکان تشدید و سوزش زخم را دارد. با حذف خودسرانه زگیل یا پینه شروع مشکلات جدید محتمل است.
برای کنترل پینه می توانید از سنگ پومیس استفاده کنید. از این سنگ پس از اینکه پوست را مرطوب کرده باید استفاده کرد و در آخر به پوستتان لوسیون بمالید. همچنین باید دقت داشت که به ناحیه زخم فشار وارد نشود و به گونه ای قدم بگذارید که فشار کمتری به ناحیه آسیب دیده وارد شود. چراکه فشار وارد شده بر زخم زمان بهبودی آن را افزایش می دهد.
در نهایت نقل قولی از Cathey Colburn، مدیر کلینیک در دانشگاه تولسا، در خصوص زمان لازم برای مراجعه به پزشک متخصص می پردازیم. Cathey Colburn در این خصوص می گوید که اگر پس از گذشت ۴۸ ساعت از ایجاد بریدگی و خراش در پوستتان اثری از بهبود و ترمیم نیافتید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. چراکه خیلی از بیماران با در نظر نگرفتن این زمان دچار عواقب بعدی آن می شوند.
گام پنجم: از اهمیت رطوبت در درمان زخم غافل نشوید
یکی از مهمترین نکات برای جلوگیری از ایجاد جوش، ترک و خراشیدگی در پوست ایجاد و حفظ رطوبت در آن به جز بین انگشتان پا است. مرطوب نگه داشتن بین انگشتان پا ممکن است باعث ایجاد و رشد قارچ شود.
گام ششم:رژیم غذایی سالم و مناسبی داشته باشید
یکی از نکات مراقبت از زخم های دیابتی در نظر گرفتن تغذیه مناسب به شمار می رود. تغذیه مناسب از جهت تنظیم قند خون برای درمان و ترمیم زخم های ایجاد شده در افراد دیابتی مهم است. همین طور رژیم غذایی باید شامل ویتامین ها و پروتئین باشد که روند بهبودی زخم را تسریع بخشد. چراکه پروتئین ها نقش به سزایی در ترمیم بافت های آسیب دیده و پوست دارند.
گام هفتم: آیا ورزش برای افراد مبتلا به دیابت مفید است؟
افراد مبتلا به دیابت در صورت مشاهده زخم ورزش منظم را نباید نادیده بگیرند. انجام ورزش منظم باعث تقویت گردش خون در بدن می شود و همین طور روند بهبودی زخم را تسریع می بخشد.
باید به یاد داشت که مهمترین و بهترین راه برای کنترل زخم ها در این بیماری کنترل دیابت است. افراد مبتلا به این بیماری با کنترل دیابت به حفظ سلامت پوست خود کمک می کنند. پس با مشورت پزشک متخصص برنامه و طرحی برای سبک و نحوه زندگی خود بچینید. با این کار خطر ایجاد عفونت و پیشرفت زخم های پوستی را کاهش می دهید و زندگی به دور از استرس را تجربه خواهید کرد.
کلام آخر
مهمترین گام در جهت حفظ سلامت در افراد مبتلا به دیابت مراقبت از خود است. در این متن سعی شد به صورت کلی به نکات مراقبت از زخم های دیابتی پرداخته شود. به دلیل مخاطره آمیز بودن زخم ها در افراد مبتلا به دیابت، بیماران باید جراحات و آسیب دیدگی های ایجاد شده روی پوست خود را جدی بگیرند و در صورت مشاهده کوچک ترین زخم اقدامات گفته شده را انجام دهند. امید آن است که افراد مبتلا به دیابت با بهره گیری از این اطلاعات بتوانند گامی مهم در جهت حفظ سلامتی خود بردارند و عوارض جانبی این بیماری را تا حدی چشمگیر کاهش دهند.
شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.
کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی
بدون دیدگاه