“به قدری خارش داشت که توان تحمل نداشتم و آن را کندم”، “در برابر خاراندن زخم مقاومت می کردم، اما طاقتم تمام شد و برای التیام حس خارش زخم، روی زخم را با ناخن هایم کندم”.
جملات بالا بخشی از اظهارات بیمارانی است که روی بدن خود زخم داشتند و در هنگام التیام به میزان قابل توجهی خارش را در محل ترمیم حس می کردند. آیا این مساله طبیعی است؟ یا خاراندن جای زخم مانند خوردن پوست لب یا کندن ناخن یک نوع لذت برای برخی از افراد محسوب می شود؟ با ما همراه باشید که به بررسی این مساله بپردازیم.
دلیل خارش زخم چیست؟
در زیر پوست ما پایانه های عصبی متعددی وجود دارند که به دستگاه عصبی مرکزی متصل هستند. وظیفه این پایانه ها دریافت هرگونه حس توسط پوست و انتقال آن از طریق نخاع به مغز است. برای مثال جهت لمس کردن این حس می توانید زمانی که بدن شما با جسمی سرد یا داغ برخورد می کند یا زمانی که حشره ای روی بدن شما راه می رود را تجسم کنید.
هنگامی که در بدن شما زخم ایجاد می شود، پوست و سایر اعضای آن قسمت به ترمیم خود می پردازند. پایانه های عصبی این ترمیم و تغییر را به صورت مداوم به مغز ارسال می کنند. سیگنال هایی که از طریق نخاع به مغز می رسند، باعث تحریک پوست و در نتیجه حس خارش زخم در محل ترمیم می شوند.
شاید از اقوام یا آشنایان کهنسال خود شنیده باشید که می گفتند خارش زخم، نشانه خوب شدن آن است. این جمله به ظاهر ساده که از قدیم الایام سینه به سینه منتقل شده و به ما رسیده، اکنون جنبه علمی دارد و صحت آن اثبات شده است.
خاراندن محل زخم خوب است یا بد؟
باید بدانید هنگامی که جایی از بدن زخم می شود، در واقع سلول ها و بافت عضلانی آن قسمت پاره می شوند. بعد از این اتفاق، کلاژن و سلول های بافت پوست و ماهیچه اقدام به ترشح موادی برای ترمیم و بازسازی خود می کنند.
نتیجه این امر ایجاد آکنه یا اسکار است. همان طور که گفته شد، ارسال سیگنال توسط پایانه های عصبی در این زمان، موجب تحریک مغز و در نتیجه خارش زخم می شود. با خاراندن محل زخم، در واقع آکنه و مواد ترمیمی که در حال بازسازی زخم هستند را از بین می برید.
خاراندن زخم در حال ترمیم می تواند به بافت تازه تشکیل آن صدمه جدی بزند. در چنین مواردی مدت ترمیم زخم طولانی تر می شود. علاوه بر این، با این کار محل زخم مستعد ایجاد عفونت یا انواع بیماری های قارچی خواهد شد.
مراحل بهبود زخم چیست؟
باید بدانیم که ترمیم و درمان زخم به میزان شدت آن بستگی دارد. با این حال، بیشتر زخم ها طی چهار مرحله زیر بهبود پیدا می کنند.
خونریزی
یک سد بزرگ را در نظر بگیرید، اگر روی بدنه سد حفره ای ایجاد شود، ابتدا با بستن اجمالی حفره و بند آوردن آب جلوی نشت را می گیرند.
خونریزی اولین مرحله در بهبود زخم است. طبق بررسی محققان دانشگاه استنفورد، همراه با خونریزی، مایع لنفاوی و پلاسمای موجود در خون در محل خونریزی انباشه می شوند. این کار لخته شدن خون و بسته شدن زخم را در پی دارد.
التهاب زخم
مثال حفره سد در مطلب بالا را به یاد دارید؟ اکنون زمان ترمیم است.
بعد از بند آوردن آب سد، زمان ترمیم دیواره فرا می رسد. بهبود زخم نیز چنین مکانیزمی دارد. ترمیم زخم و بهبود آن از این مرحله آغاز می شود.
در این مرحله گلبول های سفید خون به محل زخم فرستاده می شوند. تورم و التهاب محل زخم، ناشی از حضور گلبول های سفید در این محل است. این نشانه، گویای شروع روند ترمیم پوست و زخم است.
ساخت بافت جدید
اکنون زمان ساخت دیواره جدید در محل آسیب دیدگی سد است. در پوست بدن ما نیز مشابه این مرحله وجود دارد. خوشبختانه سلول های پوست انسان قابلیت ترمیم مجدد خود را دارند. پوست ما مرحله بازسازی خود را آغاز می کند و به ترمیم بافت های آسیب دیده و از هم گسیخته خود می پردازد.
درمان زخم
مرحله نهایی اکنون فرا رسیده است. در این مرحله آکنه یا اسکار از بین می رود و می توانیم پوست بازسازی شده را مشاهده کنیم. الیاف کلاژن این کار را انجام می دهند. این مرحله از بازسازی بر اساس شدت زخم از سه هفته الی چهار سال طول می کشد.
با خارش زخم چه کنیم؟
تیم زخم پلاس آرزو دارد هیچ حفره ای روی سد بدن شما ایجاد نشود. اما اگر به هر دلیلی این اتفاق افتاد، لازم است نکاتی را به شما یادآوری کنیم.
اولین کار بعد از ایجاد زخم، شستن آن با آب گرم و صابون است. به یاد داشته باشید این کار علاوه بر ضدعفونی کردن محل زخم، تحریک و خارش زخم شما را در مرحله ترمیم کاهش می دهد. این سخن بر اساس تحقیقات دانشمندان دانشگاه سن پترزبورگ به شما ارائه شده است.
اگر زخم شما عمیق بوده یا ترشحات ناشی از آن زیاد است، برای مداوای آن حتما به پزشک مراجعه کنید. باز نگه داشتن زخم یا رها کردن آن ممکن است به عفونت بیانجامد.
اگر زخم شما در مرحله ترمیم است و خارش زخم شما را عاصی کرده، با ما روش های التیام این مشکل را بیابید. خارش زخم شما چقدر است؟ کم و قابل تحمل؟ این بسیار خوب است، چون می توانید در منزل و با روش های بسیار ساده به خود کمک کنید.
کمپرس آب سرد
آب سرد با تقلیل جریان خون و انقباض عضلات، تحریک پذیری پایانه های اعصاب را کاهش می دهد. یکی از راهکارهای موثر برای کاهش خارش زخم استفاده از کمپرس آب سرد در محل آسیب دیدگی است.
ماساژ دادن بافت زخم
در ماساژ دادن بافت زخم خیلی دقت کنید، برخورد ناخن با زخم ممکن است آن را باز کند یا به بافت آسیب برساند. شما می توانید با کف انگشتان خود به مدت ۱۰ دقیقه محل زخم را به صورت دایره ای ماساژ دهید. این کار تاثیر زیادی بر التیام خارش زخم شما دارد.
پوشیدن لباس آزاد
با پوشیدن لباس چسبان یا زبر، مصداق خودآزاری را برای خود معنا می کنید. لباس راحت و آزاد بپوشید، در این صورت برخورد بافت لباس با زخم شما به حداقل می رسد و زخم شما با تحریک کمتری بهبود می یابد.
اما اگر خارش زخم شما زیاد است و کلافه شده اید، لازم است مطالب زیر را مرور کنید.
دارو استفاده کنید
دارو استفاده کنید، اما نه به صورت سرخود! به پزشک مراجعه کنید و مشکل خود را با وی در میان بگذارید. پزشکان در چنین شرایطی اقدام به نوشتن دارو می کنند.
آکنه را بردارید
باز هم نه به صورت سرخود! به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که پزشکتان تشخیص دهد برداشتن آکنه زخم موجب وخیم تر شدن آن نمی شود، برای التیام خارش زخم شما می تواند این کار را انجام دهد.
لیزر درمانی
این روش نیز یکی از روش های بهبود خارش زخم است. پزشک با تشخیص خود ممکن است از لیزر برای سوزاندن یا تخریب بافت مرده پوست استفاده کند. این کار سرعت ترمیم پوست را افزایش می دهد و باعث کاهش خارش زخم می شود.
ختم کلام
خارش زخم جزئی از روند بهبود بافت آسیب دیده شماست. سعی کنید با این موضوع کنار بیایید و از کندن، خاراندن و خراشیدن آن خودداری کنید. برای زخم های عادی، این روند طی دو الی چهار هفته از بین خواهد رفت. اما این زمان برای زخم های عمیق بیشتر است.
بعد از زمان یاد شده، چنانچه بهبود نسبی پیدا نکردید به پزشک مراجعه کنید که از عدم ابتلا به عفونت یا مشکل دیگری اطمینان حاصل شود.
Source: www.healthline.com, www.advancedtissue.com
شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.
کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی
بدون دیدگاه