همانطور که می دانیم پوست بدن مانعی طبیعی علیه عفونت های باکتریایی محسوب می شود. هر گونه عمل جراحی یا هر روشی که باعث پارگی پوست شود، حتی در صورت رعایت احتیاط و پروتکل های موجود برای جلوگیری از عفونت، می تواند به عفونت بیانجامد. عفونت های زخم جراحی، عفونت هایی هستند که در بخشی از بدن که تحت عمل جراحی قرار گرفته ایجاد می شوند. به طور کلی احتمال ابتلای بیماران به عفونت زخم جراحی حدود ۱ تا ۳ درصد است. عفونت زخم جراحی گاهی اوقات ممکن است یک عفونت سطحی باشد که فقط پوست را درگیر می کند. اما در سایر مواقع عفونت های زخم جراحی بسیار جدی تر بوده و می توانند بافت های زیر پوست یا کل اندام را تحت تأثیر قرار دهند.

عفونت زخم جراحی از لحاظ فراوانی دومین عارضه جانبی شایع در بیماران بستری در بیمارستان است و یکی از مهمترین عوارض عمل جراحی محسوب می شود. اگر عمل جراحی روی قسمت هایی از بدن انجام شده باشد که حاوی میکروب های فراوانی هستند (یا در معرض آلودگی بیشتری قرار دارند) در این صورت احتمال بروز عفونت زخم جراحی بیشتر خواهد بود. مشاهدات نشان می دهند که عفونت های زخم جراحی باعث افزایش میزان مرگ و میر، بستری شدن دوباره ی بیماران، افزایش زمان بستری شدن و هزینه های بیمارستان می شوند.

علائم عفونت زخم جراحی

علائم عفونت زخم جراحی عبارتند از: تأخیر در بهبودی زخم جراحی، تغییر رنگ بافت اطراف زخم جراحی، بوی نامطبوع یا تجمع ترشحات چرکی در محل زخم، درد یا حساسیت در ناحیه اطراف برش جراحی، تورم شدید و داغ تر بودن محل جراحی نسبت به سایر نقاط بدن.

علل

شایع ترین علت عفونت زخم جراحی، استفاده از روش های تهاجمی برای جراحی بخش هایی از بدن است که باکتری های فراوانی دارند مانند روده بزرگ. زخم ها بر اساس احتمال و میزان آلودگی باکتریایی در طی عمل جراحی به چهار دسته تقسیم می شوند:

زخم های تمیز: وقتی عمل جراحی داخل بخشی از بدن که به طور معمول حاوی کلنی های باکتری است انجام نشود زخم تمیز در نظر گرفته می شود. میزان عفونت زخم حاصل از این جراحی ها کمتر از ۲ درصد است و به متغیرهای بالینی مختلفی بستگی دارد. این عفونت ها اغلب در اثر آلاینده هایی که یا در اتاق عمل وجود دارند یا از تیم جراحی به زخم بیمار منتقل می شوند یا به احتمال زیاد از پوست خود بیمار منشا می گیرند ایجاد می شوند.

زخم های آلوده- تمیز: زخم آلوده- تمیز وقتی ایجاد می شود که عمل جراحی، تحت شرایط انتخابی و کنترل شده، در داخل بخشی از بدن که به طور معمول حاوی کلنی باکتری است انجام می شود. احتمال عفونت زخم در این جراحی ها از ۴ تا ۱۰ درصد متفاوت است.

زخم های آلوده: در این گونه زخم ها آلودگی در محل زخم وجود دارد اما هیچ عفونت واضحی مشاهده نمی شود. همانند زخم های آلوده- تمیز، آلاینده های این زخم ها از کلنی های باکتری درون بدن منشأ می گیرند. احتمال عفونت زخم جراحی در این روش ها می تواند به بیش از ۲۰  درصد برسد.

زخم های چرکین: اگر در محل زخم جراحی از قبل عفونت واضح و فعال وجود داشته باشد زخم چرکین در نظر گرفته می شود. احتمالا پاتوژن های رایج عفونت فعال و پاتوژن های غیر رایج در محل زخم وجود خواهند داشت. میزان عفونت زخم جراحی در این جراحی ها می تواند بیش از ۴۰ درصد باشد.

عوامل خطر

عوامل خطر بالقوه برای عفونت زخم جراحی شامل سن بالا، چاقی، وضعیت تغذیه ای، سیگار کشیدن، استفاده نامناسب از آنتی بیوتیک ها و روش های درمانی هستند. سایر عوامل خطر عبارتند از: دیابت، هیپرگلیسمی قبل از عمل، جراحی هایی که بیش از دو ساعت طول می کشند و سایر بیماری ها یا مشکلات پزشکی.

عوارض

مشاهده شده است که عفونت های زخم جراحی باعث افزایش مرگ و میر، دوباره بستری شدن بیمار، افزایش مدت زمان بستری بودن و هزینه های بیماران می شود.

درمان عفونت های زخم جراحی

می توان از پانسمان های ضد میکروبی به صورت پیشگیرانه برای کاهش احتمال عفونت زخم جراحی استفاده کرد. این پانسمان ها در بسیاری از مواقع در اتاق عمل پس از جراحی قلب و یا عمل های جراحی دیگری مانند عمل جایگزینی مفصل، پیوند اعضا و غیره استفاده می شوند. همچنین استفاده از آنها برای افرادی که سیستم ایمنی شان تضعیف شده است سودمند است.

بیشتر عفونت های زخم جراحی را می توان با کمک آنتی بیوتیک ها درمان کرد. گاهی اوقات برای کاهش عفونت های زخم جراحی از آنتی بیوتیک های موضعی برای کاهش آلودگی های میکروبی پس از عمل جراحی استفاده می شود.

اقدامات احتیاطی زیر می توانند به کاهش خطر ابتلا به عفونت های جراحی در بیماران در معرض خطر کمک کنند:

• قبل از عمل از آنتی بیوتیک های پیشگیرانه استفاده شود و مصرف آن ها تا ۲۴ ساعت پس از عمل ادامه پیدا کند.
• پوست اطراف محل برش شستشو داده شده و با الکل ضدعفونی شود.
• کارکنان اتاق عمل باید از یک ضد عفونی کننده مناسب برای اسکراب قبل از عمل استفاده کرده، دست ها و ساعد خود را به مدت دو تا پنج دقیقه شستشو دهند.
• برای بیماران دچار کمبود وزن که تحت جراحی های سنگین قرار می گیرند از محصولات تغذیه ای کمکی استفاده شود.
• می توان برای پیشگیری از عفونت زخم از پانسمان های ضد میکروبی استفاده کرد.

Source: www.woundsource.com

شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.

کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی