هنگامی که فردی مبتلا به دیابت است ، زمان بیشتری طول می کشد تا زخم ها بهبود یابند ؛ که این عامل می تواند خطر ابتلا به عفونت و سایر عوارض را افزایش دهد .
فردی که در کنترل دیابت خود به خوبی عمل می کند ، می تواند میزان بهبود زخم های خود را افزایش داده و احتمال مبتلا شدن زخم به عفونت های شدید را کاهش دهد .
بر اساس سازمان کنترل بیماری (CDC) حدود ۳۰.۳ میلیون نفر در آمریکا مبتلا به یک نوعی از دیابت هستند و بسیاری از این افراد عوارض ناشی از عفونت زخم ها را تجربه کرده اند.
در این مقاله ، ما نگاهی به اثر دیابت بر روی بهبود زخم ها و راه های کاهش خطر عوارض دیابت می پردازیم .
دیابت و بهبود بیماری
زخم ها ، بریدگی ها و سوختگی های جزئی ، اتفاق های نا خوشایندی بوده اما در زندگی واقعی اتفاق هایی غیر قابل اجتناب هستند . با این وجود برای افراد دیابتی ، این آسیب ها می توانند به مشکلات جدی ای در حوزه سلامتی شان تبدیل بشود .
بسیاری از افراد دیابتی ، مبتلا به زخم هایی می شوند که به کندی بهبود می یابند یا بهبود آنها به طور کامل انجام نمی شود و یا اصلا بهبود نمی یابند . گاهی اوقات نیز ممکن است عفونت ایجاد شود .
عفونت می تواند در بافت ها و استخوان های اطراف زخم و یا مناطقی دور تر از زخم گسترش یابد . در بعضی موارد و بدون مراقبت های اورژانسی یک عفونت می تواند به تهدید برای زندگی یک شخص تبدیل شود و یا حتی ممکن است کشنده باشد .
حتی زمانی که عفونتی در زخم ایجاد نشود ، سرعت پایین بهبودی زخم می تواند بر روز سلامت کلی و کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد . بریدگی و جراحت بر روی پا می تواند راه رفتن را برای فرد دشوار و ورزش را برای او به فعالیتی دردناک تبدیل کند .
برای افراد دیابتی ضروری است که میزان قند خون خود را تحت کنترل داشته باشند تا خطر بهبود کند زخم و عوارض ناشی از دیابت مانند زخم پا را کاهش دهند .
بر اساس برخی از گزارشات ، از بین ۴ نفر تنها ۱ نفر مبتلا به زخم پای دیابتی می شود . زخم پا زخمی دردناک است که درنهایت می تواند منجر به قطع عضو شود .
طبق مقاله ای در ژورنال AMJC روزانه در آمریکا ۲۳۰ قطع عضو ناشی از دیابت انجام می شود .
علت
یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ نشان داد که بین قند خون و بهبود زخم ارتباط مستقیمی وجود دارد .
این تحقیق فاش کرد که افرادی که تحت عمل جراحی بر روی زخم های مزمن ناشی از دیابت قرار گرفته اند ، در صورت کنترل مناسب قند خون در زمان عمل جراحی ، احتمالا به طور کامل بهبود می یابند .
دیابت باعث اختلال در تولید و یا حساسیت بدن نسبت به هورمون انسولین می شوند ، هورمونی که به سلول ها اجازه برداشتن و استفاده از قند خون را از جریان خون برای تولید انرژی را می دهد . این اختلال در انسولین ، مدیریت سطح قند خون را برای بدن دشوار تر می کند .
هنگامی که میزان قند خون دائما بالا باشد ، عملکرد گلبول های سفید خون مختل می شود . گلبول های سفید نقش اساسی ای در سیستم ایمنی بدن دارند ؛ وقتی که گلبول های سفید قادر به عملکرد درست و مناسب نباشند ، بدن به میزان کم تری قادر است تا با باکتری ها و زخم های سطحی مبارزه کند .
افراد دیابتی ای که دیابت کنترل شده ندارند ممکن است دچار گردش خون ضعیف شوند ؛ زمانی که گردش خون ضعیف می شود ، خون آرام تر جریان می یابد و انتقال مواد مغذی به محل زخم برای بدن مشکل تر می شود ؛ در نتیجه ی این اختلال ، جراحت دیر تر بهبود یافته و یا در کل بهبود نمی یابد .
همچنین دیابت می تواند باعث نوروپاتی (اسیب عصبی) شود ، بیماری ای که بر روی روند بهبود زخم نیز تاثیر می گذارد . قند خون کنترل نشده می تواند به اعصاب آسیب برساند و باعث از بین رفتن حس در منطقه شود . این بدین معنا است که بیماران دیابتی که دچار اسیب دیدگی و زخم در پا شده اند ممکن است خودشان از این موضوع آگاه نباشند .
اگر شخصی از آسیب دیدگی خود خبر نداشته باشد ، ممکن است تحت مداوا و درمان قرار نگیرند و در نهایت زخم بد تر شود . ترکیب دو عاملِ کندی در بهبود و از دست دادن حس در یک منطقه به طور قابل توجهی خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد .
افراد مبتلا به دیابت، چه نوع ۱ و چه نوع ۲ بیشتر در خطر ابتلا به عفونت های باکتریایی در محل زخم خود هستند .
عواملی که ممکن است این ریسک را افزایش دهند عبارت اند از :
- اختلال در عرق کردن
- پوست خشک و ترک خورده
- عفونت های ناخن های پا
- ناهنجاری های پا مانند پای شارکوت
عوامل دیگری که دیابت ممکن از بر بهبود زخم تاثیر بگذارد عبارت است از :
- کاهش تولید هورمون های رشد و ترمیم
- کاهش تولید و ترمیم عروق خونی
- کاهی میزان تولید کلاژن
- سد ضعیف پوستی
عوارض
افرادی که بهبود کند و ضعیف زخم ، که به دلیل تاثیر دیابت بر روی اعصاب و رگ های خونی ایجاد می شود را تجربه می کنند ممکن است عوارض دیگری را نیز تجربه کنند ؛ که می تواند شامل بیماری های قلبی ، بیماری های کلیوی و مشکلات چشمی باشد .
اگر یک زخم بهبود نیافته دچار عفونت بشود ، عفونت ممکن است به بخش هایی مانند ماهیچه ها و استخوان ها نیز سرایت کند ، که پزشکان این بیماری را پوکی استخوان می نامند .
اگر عفونت در زخم ایجاد شود و درمان نشده باقی بماند ممکن است وارد مرحله قانقاریا شود . قانقاریا یکی از دلایل عمده قطع عضو در افراد دیابتی است .
گاهی اوقات افرادی که زخم عفونی کنترل نشده دارند دچار بیماری سپتیسمی شوند ، بیماری ای که در اثر ورود عفونت به جریان خون ایجاد می شود . سپتیسمی می تواند یک بیماری تهدید کننده زندگی فرد باشد .
پیشگیری
افراد مبتلا به دیابت می توانند از راهکارهای خاص برای بهبود مدت زمان بهبودی زخم استفاده کنند ؛ راهکار هایی شامل کنترل قند خون ، مراقبت کامل از پا و درمان زخم ها در هنگام بروز آنها است.
مراقب کامل از پا
مراقبت مناسب از پا شامل موارد زیر است:
- شستن روزانه پا
- قبل از استفاده از مرطوب کننده ، پوست را خشک کنید
- از راه رفتن پابرهنه اجتناب کنید
- با دقت ناخن های پا را مرتب کنید
- پوشیدن کفش راحت
- بازرسی پا ها و جک کردن روزانه کفش ها
- در هر مراجعه به پزشک ، از سلامت پا های تان نیز اطمینان حاصل کنید
درمان زخم
این امر ضروری است که افراد مبتلا به دیابت زخم های خود را با دقت نظاره و مراقب کنند . اگرچه زخم های دیابتی به کندی بهبود می یابد اما این امور طبیعی نیست که زخم برای چند هفته باز باقی بماند ، گسترش پیدا کند ، تراوش داشته باشد و یا به شدت دردناک شوند .
در حالی که ممکن است عفونت در تمامی زخم ها ایجاد نشود ، اولین قدم برای جلوگیری از ابتلا به آن تمیز کردن زخم و پوشاندن آن توسط بانداژ تمیز است. این کار را روزانه تکرار کنید.
ممکن است برای مبتلایان به دیابت ایده خوبی باشد که هنگام پیاده روی ، کفش و جوراب بپوشند ، به خصوص اگر دچار زخم و جراحت شده باشند . پابرهنه بودن خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد.
افرادی که به هر نوع از دیابت مبتلا باشند اگر زخمی بر روی پایشان ایجاد شود و بهبود نیابد ، باید حتما به دنبال درمان آن باشند ؛ فرد اغلب نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته و در صورت شدید بودن زخم ممکن است به بستری شدن نیز نیاز داشته باشد .
کنترل قند خون
افرادی که سطح قند خون خود را مدیریت می کنند ، کمتر دچار زخم های شدیدی می شوند که بهبود نمی یابد.
افراد مبتلا به بیماری دیابت از نوع ۱ ممکن است برای کنترل سطح قند خون خود نیاز به استفاده از انسولین در تمام مدت زندگی خود باشند در صورتی که افراد مبتلا به نوع ۲ این بیماری گزینه های بیشتری پیش رو دارند : در کنار مصرف انسولین و سایر داروها ، تغییرات و تنظیم سبک زندگی ، مانند رژیم غذایی سالم ، ورزش منظم و مدیریت وزن ممکن است به میزان قابل توجهی سطح قند خون فرد را بهبود بخشد.
این تغییرات در شیوه زندگی ، حتی ممکن است به فرد این اجازه را بدهد که بدون مصرف دارو دیابت خود را مدیریت کند.
افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ می توانند از رژیم غذایی کنترل شده با کربوهیدرات بهره مند شوند. برای این رژیم غذایی به پزشک مراجعه کنید تا برنامه وعده های غذایی شما و میزان کربوهیدراتی که باید روزانه مصرف کنید را به شما بدهد .
در کل …
زمانی که فردی مبتلا به دیابت است ، زخمی که بهبود نیابد می تواند به عاملی تبدیل شود که زندگی فرد را تهدید کند . یک چشم انداز مثبت برای زخم هایی که به کندی بهبود می یابند ، شروع آنی درمان زخم و مدیریت موثر قند خون است .
افراد مبتلا به دیابت هنگام ایجاد زخم هایی جدی یا دردناک که بعد از چند روز بهبود نمی یابند ، و یا زخم هایی که به نظر میرسد دچار عفونت شده اند ، باید فوراً با پزشک معالج تماس بگیرند.
ترکیبی از درمان سریع با آنتی بیوتیک ها ، تمیز کردن زخم ، برداشتن بافت مرده با جراحی و کنترل موثرتر گلوکز ممکن است به شما کمک کند و اگر زخم به درمان پاسخ ندهد ، قطع عضو ممکن است لازم باشد.
شخص باید همواره اقدامات پیشگیرانه را برای پیشگیری از ایجاد زخم هایی که به کندی بهبود می یابند ، انجام دهد .
سوال:
آیا در صورت گسترش بیماری قانقاریا راهی برای نجات اندام آسیب دیده وجود دارد ؟
پاسخ:
قانقاریا معمولا به از دست دادن بحرانی خون همراه با از بین رفتن بافت و به احتمال زیاد عفونت ، اشاره دارد . بافت مبتلا به قانقاریا لازم است با عمل جراحی برداشته شود .
اما اگر پزشک بیماری را زود تشخیص داده و بافت به میزان کمی به بیماری آلوده شده باشد ، قطع کامل عضو ممکن است لزومی نداشته باشد .
پس مداخله و تشخیص زودهنگام بسیار مهم است.
شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.
کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی
بدون دیدگاه