زخم بستر نوعی عارضه است که در اثر فشار و قرارگرفتن های طولانی مدت بیماران روی تخت یا ویلچر ایجاد می شود. این زخم پوست و لایه های زیرین آن را درگیر می کند و در صورت عدم درمان به موقع با گسترش عفونت، بیمار را دچار آسیب‌های جدی خواهد کرد.

تشخیص این ضایعه با معاینه بالینی بیمار توسط پزشک متخصص صورت می گیرد. زخم های فشار اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده شوند، درمان آنها سریع تر اتفاق خواهد افتاد. این زخم ها بیشتر در بیمارانی که قادر به تحرک نیستند، ایجاد می شود. با این حال اقداماتی وجود دارد که با انجام آنها بیمار هرگز به این نوع از زخم ها مبتلا نخواهد شد. در ادامه این مقاله روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از این ضایعه را عنوان می کنیم.

تشخیص زخم بستر توسط پزشک چگونه صورت می گیرد؟

زخم هایی که در اثر فشار روی نواحی لگن، باسن، تیغه شانه ها، ستون فقرات، پشت دست ها و پاها، قوزک پا و پشت زانو، دو سمت یا پشت سر دیده می شوند، زخم های فشار یا بستر هستند. این نوع از زخم ها روی پوست بالای استخوان و در اثر فشار روی بدن ایجاد خواهند شد. پزشک با معاینه بیمار و پرسیدن سوالات زیر این زخم ها را به راحتی تشخیص می دهد:

• اولین زمان ظهور زخم در بدن؛
• میزان درد در زخم؛
• سابقه بیمار در زخم فشار؛
• چگونگی درمان زخم های سابق در صورت وجود؛
• شرایط بیمار و میزان تحرک او؛
• نوع رژیم غذایی روزانه و میزان آن؛
• وزن بیمار.

با در نظر گرفتن شرایط بالا درمان این زخم ها با روش های مناسب تر و نوین تری امکان پذیر خواهد بود. مراجعه به کلینیک زخم پلاس به عنوان مرکز تخصصی درمان انواع زخم ها در کرج به خصوص زخم بستر به افراد کمک خواهد کرد از طریق متخصصان حرفه ای و پیشرفته ترین متد ها درمان شوند. در این کلینیک درمان ها در محیطی آرام و بسیار مناسب انجام می شود که بیمار در آرامش کامل قرار گیرد.

علائم زخم بستر در هر مرحله چیست؟

بدون شک تشخیص زخم فشار در مراحل اولیه ابتلای بیمار روند درمان را سریع تر خواهد کرد؛ از این رو مراقبان باید به صورت روزانه بدن بیمارانی را که قادر به حرکت نیستند، به طور کامل معاینه کنند تا با مشاهده علائم این نوع از زخم ها پزشک را در جریان قرار دهند. زخم های بستر دارای مراحل چندگانه ای است که در هر مرحله علائم آنها با یکدیگر متفاوت است. در ادامه این مراحل را با علائم آنها بررسی می کنیم:

علائم زخم های بستر در مرحله اول

در این مرحله بیمار قرمزی، تورم، تغییر رنگ، ورم و گرما را در پوست خود حس می کند. در صورتی که درمان این مرحله طی ۳ الی ۴ روز انجام نشود، این زخم ها وارد مرحله دوم خواهند شد.

مرحله زخم های بستر در مرحله دوم

در این مرحله نواحی رویی و میانی پوست دچار آسیب خواهد شد. این آسیبات خود را به صورت زخم، ساییدگی، تاول یا ناحیه توخالی در پوست نشان می دهند. در صورتی که ناحیه فشار از روی زخم برداشته نشود و موقعیت بیمار تغییر پیدا نکند، زخم فشار وارد مرحله بعدی خواهد شد. درمان این مرحله از زخم ها ممکن است حداکثر تا ۲۱ روز به طول بینجامد.

مرحله زخم های بستر در مرحله سوم

زخم های فشاری که وارد مرحله سوم می شوند، عمیق تر هستند و بافت زیر پوست را دچار آسیب خواهند کرد. در این مرحله پوست به طور کامل از بین می رود و با ترشح و زخم همراه است. همچنین اطراف زخم قرمز و متورم خواهد شد. این زخم ها بوی بدی را از خود منتشر می کنند و درمان آنها به ۱ الی ۴ ماه زمان نیاز دارد. در صورت عدم درمان، زخم به مرحله چهارم خود خواهد رسید.

مرحله زخم های بستر در مرحله چهارم

زخم ها در این مرحله با علائمی مانند بوی بد، ترشحات عفونی، درد، بافت سیاه یا بنفش خود را نشان می دهند. در این مرحله بافت پوست به طور کامل تخریب می شود و ممکن است به استخوان و ماهیچه های بیمار نیز آسیب وارد شود.

درمان در این زمان با سختی بسیاری همراه خواهد بود؛ زیرا احتمال پخش شدن عفونت های باکتریایی در بدن افزایش پیدا می کند. درمان این زخم ها تا مدت ۶ ماه به مراقبت های شبانه روزی و تخصصی کادر درمان نیاز دارد.

مراقبت های لازم برای پیشگیری از ابتلا به زخم فشار چیست؟

بدون شک پیشگیری بهتر از درمان است. به همین دلیل بیماران و مراقبان آنها باید قبل از ابتلاء افراد به این زخم ها مراقبت های پیشگیرانه را جدی بگیرند. در ادامه برخی از این اقدامات را ذکر می کنیم:

• تغییر مکان بیمارانی که دارای عدم حرکت هستند. در این صورت هوا به راحتی بین پوست بیمار و محل خواب او جریان پیدا می کند. همچنین از ایجاد فشار روی ناحیه خاصی از بدن کاسته خواهد شد.
• استفاده از سطوح پشتیبانی مانند تشک و تخت های مخصوص بیماران از رسیدن آسیب به پوست آنها جلوگیری خواهد کرد.
• ماساژ بدن کمک می کند تا خون به راحتی در کل بدن و زیر پوست بیمار جریان پیدا کند؛ به این ترتیب از رسیدن آسیب به این بیماران و ایجاد زخم بستر پیشگیری خواهد شد.
• رعایت بهداشت فردی بیمار و جلوگیری از عرق سوز شدن او در زمان استراحت روی تخت یکی دیگر از اقدامات پیشگیرانه محسوب می شود.

این اقدامات و سایر درمان های دیگر در کلینیک زخم پلاس به طور تخصصی به بیماران و همراهان آنها آموزش داده می شود تا درمان سریع تر به وقوع بپیوندد. در این کلینیک درمان ها با روش های به روز و در کمترین زمان ممکن همراه با کادر حرفه ای در اختیار بیمار قرار خواهند گرفت.

درمان زخم های بستر از چه طریقی ممکن است؟

برای درمان زخم های فشار در ابتدا باید عامل فشار را روی پوست آسیب دیده از بین برد. در مرحله بعد درمان زخم ها با دارو، پانسمان و غیره صورت می گیرد که جهت کنترل درد و کاهش آن انجام می شود. در این صورت از انتشار عفونت در کل بدن و سایر بافت های دیگر جلوگیری خواهد شد. در زیر نحوه درمان این زخم ها را عنوان می کنیم:

تمیز کردن زخم ها

1. نظافت و شستشوی زخم ها به واسه محلول آب و نمک؛
2. خشک کردن زخم ها بعد از شستشو؛
3. استفاده از پانسمان روی زخم و بانداژ آن.

از بین بردن بافت های آسیب دیده

بریدن بافت آسیب دیده یا دبریدمان برای کاهش آلودگی و عفونت زخم

استفاده از دارو برای کنترل درد و عفونت

1. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم جهت کاهش درد؛
2. داروهای موضعی.

عمل جراحی

استفاده از پد عضله در زخم های فشار با آسیب شدید یا جراحی فلپ

درنتیجه…

زخم بستر عارضه ای است که در اثر فشار به ناحیه ای از پوست ایجاد می شود. این زخم ها بیشتر در بیماران دارای مشکلات حرکتی دیده خواهند شد؛ زیرا با خوابیدن یا نشستن روی قسمتی از بدن جریان خون به راحتی در زیر پوست گردش پیدا نمی کند و این امر در طولانی مدت زخم های بستر را ایجاد خواهد کرد.

از این رو تشخیص زودهنگام این زخم ها و درمان آنها باید در مراحل اولیه پیدایش این عارضه انجام شود. در غیر این صورت زخم ها وارد مرحله پیشرفته تری می شوند و درمان آنها سخت تر خواهد شد. شستشوی زخم با محلول آب و نمک، داروهای ضد التهابی و آنتی بیوتیک ها، پانسمان، انجام دبریدمان و در موارد حاد جراحی روش های درمان این نوع از زخم ها عنوان می شوند.

Source: www.mayoclinic.org, www.msktc.org

---

شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.

کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی

---