ارزیابی زهکشی زخم
ارزیابی زخم مهارتی است که بخش مهمی از مراقبت زخم موفق است. اطلاعاتی که از ارزیابی زخم بدست می آید برای شناخت مرحله بهبودی که زخم در آن قرار دارد، روند پیشرفت بهبود زخم و موفقیت برنامه درمان در حال انجام استفاده می شوند. مستند سازی این اطلاعات بخش مهمی از مراقبت از زخم است.
زهکشی (اگزودا) مایع تولید شده توسط بدن در پاسخ به آسیب بافت بوده و در زمان بهبود زخم به وجود می آید. زهکشی شامل مایعی است که از رگ های خونی به بیرون نشت می کند و به پلاسمای خون شبیه است. زهکشی همچنین می تواند از شرایطی که باعث ایجاد ورم می شوند، مانند التهاب، بی حرکتی، وابستگی اندام، و نارسایی وریدی و لنفاوی نیز ایجاد شود.
زهکشی زخم به عنوان بخشی طبیعی از فرآیند بهبود زخم است. در طول پاسخ التهابی، دیواره های رگ های خونی گشاد شده و متخلخل می شوند و باعث می شود مایعات غنی از پروتئین به ناحیه زخمی نشت کند. مدیریت زهکشی و حفظ محیط زخم که مرطوب بوده اما خیس نیست یک چالش همیشگی است. چرا که محیط مرطوب ایده آل ترین محیط برای بهبود زخم است.
ارزیابی دقیق زهکشی در طول روند بهبود حائز اهمیت است چرا که رنگ، قوام، بو و تغییر مقدار زهکشی نتیجه ای از فرایندهای مختلف فیزیولوژیکی و دلایل پیش زمینه آن است. هر گونه تغییر غیرمنتظره در حجم، رنگ، چسبندگی یا بوی زهکشی می تواند مشکلی را مشخص کند که باید مورد توجه قرار گیرد.
انواع زهکشی
زهکشی سروز. پلاسمای رقیق، شفاف و آبکی که در زخم های ضخامت-جزئی و زخم های وریدی دیده می شود. مقدار متوسط تا سنگین آن ممکن است نشان دهنده بار زیستی سنگین یا مزمن شدن یک عفونت باشد. زهکشی سروز در مرحله التهابی حاد طبیعی است.
زهکشی خونی. (خونریزی تازه) در زخم عمیق جزئی و زخم های ضخامت-کامل در طی آنژیوژنز دیده می شود. مقدار کمی در مرحله التهابی حاد طبیعی است.
زهکشی خونابه. پلاسمای رقیق، آبکی، صورتی و یا قرمز کم رنگ به همراه سلول های قرمز خون. مقادیر کم این نوع زهکشی در فازهای بهبود التهابی حاد یا تکثیر حاد دیده می شود.
زهکشی چرکی. ترشحات غلیظ غیر شفاف که زرد، سبز یا قهوه ای است. زهکشی چرکی هرگز طبیعی نیست و اغلب با عفونت و یا سطح باکتری بالا همراه است.
مقدار
بدون زهکشی– بافت های زخم خشک هستند.
زهکشی اندک– بافت های زخم مرطوب هستند، اما هیچ زهکشی قابل اندازه گیری وجود ندارد.
زهکشی کم/حداقل– بافت های زخم بسیار مرطوب یا خیس هستند زهکشی کمتر از ۲۵٪ از پانسمان را پوشش می دهد.
زهکشی متوسط– بافت های زخم خیس هستند زهکشی شامل بیش از ۲۵٪ تا ۷۵٪ از پانسمان است.
زهکشی زیاد یا فراوان– بافت های زخم پر از مایعاتی است که بیش از ۷۵٪ پانسمان را شامل می شود.
قوام
در این مرحله قوام و غلظت زهکشی ارزیابی می شود. غلظت طبیعی زهکشی رقیق و آبکی است. زهکشی غلیظ و چسبناک دارای سطح پروتئین بالا است و می تواند وجود عفونت را نشان دهد.
قوام زیاد زهکشی همچنین ممکن است توسط فیستول روده ای یا وجود بافت نکروتیک یا لخته ایجاد شود. مواد باقی مانده از پانسمان هایی مانند هیدروژل ممکن است ظاهری غلیظ و چسبناک داشته باشند و باید با پاکسازی حذف شود. زهکشی رقیق و آبکی به معنای وجود سطح پروتئین پایین بوده که می تواند نشانه ای از سوء تغذیه، نارسایی قلبی یا بیماری وریدی باشد. زهکشی رقیق همچنین ممکن است به دلیل فیستول ادراری، لنفاوی یا مفصلی باشد.
- ویسکوزیته کم- رقیق و روان
- ویسکوزیته بالا- غلیظ یا چسبنده که به راحتی جریان نمی یابد
بو
بوی ناخوشایند می تواند ناشی از عفونت، یا نتیجه ی یک فیستول سینوسی، عفونی یا ادراری باشد. بو ممکن است نتیجه تعامل بین نوعی از پانسمان و زخم باشد (مثلا هنگام استفاده از پانسمان هیدروکلوئید). بوی زهکشی می تواند مشخصاتی از زخم را نشان دهد.
- هیچ بویی احساس نمی شود
- بوی قوی، تند، عفونی، زننده، ترش، یا شیرین احساس می شود
از شرایط زیر برای توصیف شرایط پانسمان اولیه و ثانویه زخم استفاده می شود:
خشک – پانسمان اولیه توسط زهکشی علامت گذاری نشده است. پانسمان ممکن است به زخم چسبیده باشد.
مرطوب – مقدار کمی از زهکشی هنگامی که پانسمان برداشته می شود، قابل مشاهده است؛ پانسمان اولیه ممکن است کمی علامت گذاری شده باشد.
اشباع شده – پانسمان اولیه مرطوب است و زهکشی از آن عبور کرده است.
دارای نشتی – پانسمان اشباع شده است، و زهکشی از پانسمان اولیه و ثانویه به لباس های بیمار نشتی می دهد.
نتیجه
در نتیجه ارزیابی زهکشی بخش مهمی از ارزیابی زخم است و اطلاعات مهمی در مورد مرحله بهبود زخم یا هر گونه عوارض جانبی مانند عفونت را ارائه می دهد. دستیابی به رطوبت مناسب برای جلوگیری از خشک شدن زخم، در حالی که از خیس خوردگی و پوست رفتگی جلوگیری می شود مسلما مهم ترین هدف مراقبت خوب از زخم است، اما در اغلب موارد اینکار چالش برانگیز است.
SOURCE: woundcareadvisor.com, wounds-uk.com
شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.
کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی
بدون دیدگاه