سندرم پای دیابتی

اصطلاح “سندرم پای دیابتی” یا “پای دیابتی” شامل تمام تغییرات پاتولوژیک است که منجر به زخم و آسیب بافتی در پای فرد مبتلا به دیابت می شود. بسته به بیمار، سندرم پای دیابتی می تواند بسیار متفاوت به نظر برسد، اما علامت رایج همیشه زخم است.

سطوح بالای قند خون طولانی مدت می تواند به اعصاب و جریان خون در پا آسیب برساند. به همین دلیل، بسیاری از افراد مبتلا به دیابت در مورد صدمات وارده به پاهای خود احساس سختی بیشتری می کنند و بدن در ترمیم زخم ها به خودی خود مشکل دارد. اگر به موقع درمان نشود، زخم ها می توانند بسیار عمیق و بزرگ باشند. در بدترین حالت، ممکن است بافت در اثر زخم به حدی آسیب ببیند که انگشتان پا یا حتی کل پا قطع شوند.

چگونه می توان از سندرم پای دیابتی جلوگیری کرد؟

1. مراجعه منظم به پزشک.

2. با دنبال کردن این مراحل هر روز از پاهای خود مراقبت کنید:

• از همه طرف به پاهای خود نگاه کنید: آیا علائم فشار، وضعیت نامناسب، یا پینه وجود دارد؟ آیا ناخن های قهوه ای مایل به زرد یا شکننده دارید که نشان دهنده قارچ ناخن است؟ آیا زخم یا جراحات جزئی وجود دارد؟
• پاهای خود را با حمام پیا ولرم به مدت ۵-۳دقیقه بشویید (حدود ۳۸-۳۷ درجه سانتیگراد، درجه حرارت را با دست خود بررسی کنید!). سپس پاهای خود را از جمله بین انگشتان پا کاملاً خشک کنید. اگر روی پاهای خود زخم دارید، نمی توانید آنها را بشویید و فقط ضدعفونی کنید.
• برای جلوگیری از رشد ناخن ها، آن را صاف و نه گرد سوهان بزنید. برای کوتاه کردن ناخن از هیچ ناخن گیر یا انبر ناخن استفاده نکنید.
• پینه ها را با سنگ پا تمیز کنید. از سوهان یا تیغ استفاده نکنید.
• کرم را به طور مرتب روی پاهای خشک بمالید. برای این کار از کرم مرطوب کننده یا فوم مراقبتی حاوی اوره (۱۰-۵ درصد) استفاده کنید. از پمادهای روغنی، روغن یا پودر استفاده نکنید.
• هر روز جوراب ها را عوض کنید. فقط جوراب هایی بپوشید که پنبه زیاد دارند.

3. در کفش خود به موارد زیر توجه کنید:

• کفش های پاشنه کوتاه، پهن و بسته بپوشید. جنس رویه باید نرم باشد و کفی آن نباید خیلی انعطاف پذیر باشد.
• درزهای فشار داخل کفش خود را بررسی کنید.
• کفش های خود را بعد از ظهر یا عصر بخرید، زیرا پاها در طول روز متورم می شوند. حتی هنگام خرید کفش، هیچ چیزی نباید مزاحم یا سفت شود. جلوی انگشتان پا باید ۱ سانتی متر فاصله باشد.
• کفش‌های جدید را با عادت کردن به آن‌ها بپوشید تا زمانی که جا بیفتند، و کفش‌های جدید و کفش‌های فعلی ‌تان را به تناوب بپوشید تا مطمئن شوید که کفش‌ها و پاهایتان به هم عادت دارند.

4. قدر پاهای خود را بدانید:

بسیاری از مردم نمی دانند که پاها روزانه چقدر کار می کنند. برخلاف دست‌هایی که آگاهانه آن‌ها را کنترل می ‌کنیم و همیشه آن‌ها را در نظر می‌ گیریم، معمولاً تا زمانی که می‌ توانیم درست راه برویم، آگاهانه پاها را درک نمی ‌کنیم. علاوه بر این، پاها راحت تر بدبو می شوند و به سرعت کثیف می شوند.

با این حال، باید بدانید که پاهای شما تمام عمر شما را حمل خواهند کرد و تمام وزن شما روی این دو پا است. این ساختار که از استخوان‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌های زیادی تشکیل شده است، در حالت ایستاده و دویدن، بدون اینکه آگاهانه حرکات پا را کنترل کنید، کارهای زیادی برای شما انجام می‌دهد. قدر پاهایت را بدان!

چرا در افراد دیابتی احتمال ایجاد زخم پا بیشتر است؟

زخم روی پا در اثر بارهای فشاری از داخل یا خارج پا ایجاد می شود. بارهای فشاری داخلی می تواند ناشی از موقعیت های غیرعادی استخوان های پا باشد. بارهای فشار خارجی، به عنوان مثال می تواند ناشی از اشیاء نوک تیز مانند سنگ های داخل کفش باشد. بارگذاری مجدد در یک نقطه خاص، به عنوان مثال ، مالش درز داخل کفش در حین راه رفتن باعث ایجاد بارهای فشار خارجی می شود. ۳ دلیل وجود دارد که چرا زخم ها به سختی قابل درک هستند و خوب ترمیم نمی شوند:

1. عملکرد اعصاب آسیب می بیند:

پا و مغز توسط مسیرهای عصبی به هم متصل می شوند. این مسیرهای عصبی مشابه سیم های الکتریکی کار می کنند. در پوست؛ حسگرهای زیادی وجود دارند که احساساتی مانند لمس، دما و درد را از طریق مسیرهای عصبی به مغز منتقل می کنند. مغز همچنین سیگنال هایی را از طریق اعصاب به ماهیچه ها ارسال می کند. هر دو جنبه ممکن است در ایجاد سندرم پای دیابتی نقش داشته باشند.

در بیشتر موارد، افراد مبتلا به دیابت توانایی کم تری در لمس و احساس درد در پا دارند. به عبارت دیگر وقتی زخمی روی پا ایجاد می‌شود، اعصاب کم تر آن را به مغز منتقل می ‌کنند. در نتیجه بدن متوجه زخم نمی شود. بیماران به زخم ها توجه نمی کنند و فشار بیشتری وارد می کنند و باعث رشد و عمیق شدن زخم می شوند.

مغز ماهیچه ها و غدد عرق را از طریق مسیرهای عصبی کنترل می کند. عضلات در افراد سالم، به عنوان مثال،  راه رفتن صاف و موقعیت مناسب مفصل را فراهم می کند. در افراد مبتلا به آسیب عصبی دیابتی، این مکانیسم کنترل ناخودآگاه دیگر به درستی کار نمی کند. بنابراین، هنگام راه رفتن، اختلالات وضعیت، موقعیت های غیر طبیعی استخوان ها و مفاصل ظاهر می شود. نمونه ای از این پاهای پنجه دار است که در آن انگشتان پا دیگر به سمت جلو نیستند بلکه به سمت پایین هستند. به همین دلیل، انگشتان پا در هنگام راه رفتن تحت فشار بیشتری قرار می گیرند. علائم فشار و زخم روی پاها ایجاد می شود.

Source: www.diabinfo.de

شما عزیزان می توانید جهت دریافت مشاوره زخم و رزرو نوبت از شنبه تا پنجشنبه، ۹ صبح الی ۷ شب با شماره تلفن ۰۹۱۲۸۳۹۴۹۲۲ تماس حاصل فرمایید.

کلینیک زخم پلاس: تهران، جنت آباد، خیابان شهید کبیری طامه (شاهین شمالی)، تقاطع خیابان بهار و امام حسین (ع)، بیمارستان فوق تخصصی عرفان نیایش، طبقه MZ، کلینیک تخصصی زخم و استومی